Partijprogramma

Later dit jaar (2025) presenteren we onze programma’s voor de gemeenten Harderwijk en Nunspeet. Volgend jaar (2026) volgt het volledige landelijke programma.

Algemene speerpunten
Gemeenteraadsverkiezingen 2026

Politieke en ambtelijke transparantie.

Politiek en overheid zijn er voor de inwoners en moeten zo volledige openheid geven. Beslissingen moeten worden gemaakt voor het oog van het publiek, niet in achterkamers.

Inspraak inwoners serieus nemen.

Als Lux21 nemen wij de mening van onze leden en het bredere publiek serieus. We willen dat gemeenten meer inspraak organiseren en deze inspraak serieus nemen.

Kleine en efficiënte overheid.

Er komen financieel moeilijke tijden aan voor de gemeenten. Naast snijden in niet essentiële activiteiten, is het nodig om het overheidsbedrijf zelf efficiënter in te richten.

Bouwen voor inwoners i.p.v. winst.

Er wordt niet genoeg gebouwd; en wat gebouwd wordt, is vaak in het belang van ontwikkelaars. Lux21 wil het makkelijker maken om te bouwen, maar verplichten dit te doen voor (eigen) inwoners.

Grenzen aan asielopvang.

Het Rijk laat teveel asielinstroom toe en legt een onmogelijke taak bij de gemeenten. Lux21 gaat — binnen de wet — in tegen het Rijksbeleid en wil zoveel mogelijk rem op asielopvang in de gemeenten.

Voldoende actieve handhaving.

De beste remedie tegen overlast en criminaliteit is pakkans. Er moeten inspanningen gedaan worden voor de inzet van meer politie en BOA’s, om de pak- en opsporingskans te vergroten.

Levendige gemeenten.

Lux21 wil levendige centrums, cultuur en evenementen realiseren. We geloven dat deze zorgen voor kwaliteit van leven en belangrijke katalysatoren zijn voor bijv. ondernemerschap en sociale binding.

Onze idealen

Eenentwintig idealen die samenvatten hoe onze ideale samenleving eruit ziet. Een toekomstvisie die richting geeft aan ons denken en doen.

“Niemand heeft de verwezenlijking van zijn ideaal in de hand, maar waarheen koerst hij, die het niet in het oog houdt?” — J.R. Thorbecke

In een ideale samenleving is zowel het individu als het collectief zoveel mogelijk autonoom. Men moet hun leven kunnen vormgeven zoals zij willen en de samenleving die haar eigen koers bepaalt. Nederlands beleid moet zoveel mogelijk in Nederland worden gemaakt en organisaties moeten zoveel mogelijk vrij zijn in hun keuzes. Afhankelijkheid ondermijnt soevereiniteit. Dit alles natuurlijk altijd afgewogen tegen het algemeen belang.
Een ideale samenleving is democratisch. Iedereen die tot het collectief (de Nederlandse samenleving) behoort moet evenveel inspraak kunnen hebben op het beleid dat hen aangaat. Deze inspraak moet waardevol zijn en gewicht dragen. Men moet betrokken worden bij het politieke proces, wat een taak en verantwoordelijk is van zowel de politiek als het publiek zelf. Hiervoor is een levendige democratische cultuur nodig en een verscheidenheid aan effectieve democratische instrumenten.
Een ideale samenleving is internationaal georiënteerd. Nederland is een middelgroot land in een veel grotere wereld, waar geen land zich kan isoleren van de rest. We moeten ons op ieder moment verhouden tot het buitenland. We hebben sterke banden nodig met bevriende naties en werken aan de verhoudingen met minder bevriende naties. We moeten altijd zoeken naar internationale mogelijkheden en bedreigingen die van belang zijn voor de Nederlandse samenleving.
Een ideale samenleving is kleinschalig. Kleinschaligheid is een groot goed, in ieder opzicht. Het is belangrijk dat systemen en structuren zijn ingericht naar menselijke maat. Overheden zouden zich moeten beperken tot dat wat nodig is. Macht moet worden uitgeoefend worden op het laagst mogelijke niveau. Economisch, democratisch en anders. Met een balans tussen decentralisatie en efficiëntie van grote schaal.
Een ideale samenleving is leefbaar. Een fijne en passende plek om te wonen is een eerste levensbehoefte en een recht dat ieder mens heeft. Nederland is dichtbevolkt en heeft weinig ruimte. We moeten zorgvuldig omgaan met de ruimte die we hebben binnen een gebalanceerde visie op wonen en bouwen. Met een prachtige omgeving met schone lucht, mooie parken, prachtige straten, schoon sanitair, schitterende architectuur en aansprekende publieke kunst. Het structureel verbeteren van de leefomgeving is een investering, geen uitgave.
Een ideale samenleving is levendig. Waar veel te beleven is. Met een bloeiende culturele sector en hoogwaardig entertainment. Zodat men zich kan uiten, hun leven kan verrijken, zich kan ontplooien, om verbinding te zoeken en meer.
Een ideale samenleving is mobiel. Het efficiënt kunnen verplaatsen maakt individuen vrijer en maakt de samenleving meer dynamisch. We willen een efficiënte en holistische infrastructuur die men in staat stelt om goedkoop en snel te reizen — met een fijnmazig netwerk van auto, fiets, lopen, trein, bus, taxi en alternatieve vervoersmiddelen.

Een ideale samenleving is natuurlijk. Is in balans en in synergie met natuur, dier en mens. Een gezonde verhouding tot dier en natuur is goed voor alles. We hebben een duurzame en holistische visie nodig op flora, fauna en de rol van de mens daarin. Een land vol natuurschoon en biodiversiteit. We moeten onze systemen en processen altijd inrichten met een notie van hoe dit dier en natuur beïnvloed.
Een ideale samenleving is ontwikkeld. Een samenleving van wijze mensen die altijd blijven ontwikkelen. Met onderwezen mensen en voldoende toegankelijke kennis voor persoonlijke groei. Met een holistische visie op onderwijs die inzet op een brede ontwikkeling van praktische en theoretische kennis — waarvoor studenten zich niet diep in de schulden hoeven te geven.
Een ideale samenleving is productief. Waar we als individu en collectief in staat zijn en in staat gesteld worden om de dingen te maken en verwezenlijken die we voor og en hebben — de kleine én de grote dingen. Waar iedereen makkelijk waardevol en passend werk kan vinden. En andersom: waar werkgevers makkelijk goede mensen vinden. Waar werk passend wordt beloond en iedereen bijdraagt aan het geheel. Een samenleving van daadkrachtige, ijverige en capabele mensen die efficiënt samenwerken.
Een ideale samenleving is rechtvaardig. Wet en handhaving hebben alleen zin als het recht gesproken wordt. Onrecht mag nooit onbestraft blijven. Iedere Nederlander zou zich moeten kunnen beroepen op en kunnen rekenen op zuivere rechtspraak. Systemen en wetten moeten integer zijn en voor iedereen gelijk werken. Vertrouwen, eerlijkheid en een sterke morele code zijn essentieel. Waar corruptie en oneerlijkheid heerst, kan niets vertrouwd worden.
Een ideale samenleving is respectvol. Men is er kalm, beschaafd en bescheiden. Waar men elkaar groet en vriendelijk is. Met sterke normen en waarden die iedereen uit zichzelf naleeft. Waar niemand zich boven de ander of het collectief stelt. Met wederzijdse waardering voor elkaar. Met warmte en vriendelijkheid.
Een ideale samenleving is sociaal. Waar familie, buurt en vriendschap centraal staan. Waar rijke sociale contexten bestaan met voldoende ontmoetingsplekken. Waar niemand zich eenzaam hoeft te voelen. De samenleving stimuleert betrokkenheid en zorgt ervoor dat niemand buitengesloten wordt.
Een ideale samenleving is solidair. Waar we omkijken naar elkaars welzijn en elkaar steunen. Waar men die hulp nodig heeft, geholpen wordt. Een zorgzame samenleving waar we geen verzameling individuen zijn, maar men de verantwoordelijkheid voelt voor elkaar. Een vangnet die het mogelijk maakt om te herstellen van tegenslag.

Een ideale samenleving is transparant. Transparantie is noodzakelijk voor verantwoording en vertrouwen. Zowel de politiek als de maatschappij moeten zoveel mogelijk open zijn. Als het publiek niet ziet welke belangen er spelen in het maken van bepaald beleid, kunnen zij hun democratische plichten en rechten ook niet uitvoeren. Kritische journalistiek, klokkenluiders en informatievoorziening zijn essentieel voor een gezonde samenleving.
Een ideale samenleving is veilig. Veiligheid moet vanzelfsprekend zijn. Iedereen moet kunnen leven zonder angst of dreiging. Voor wie dan ook, waar dan ook, wanneer dan ook. Criminaliteit, straatintimidatie, georganiseerde misdaad, inbraak. Het hoort niet thuis in Nederland in welke mate of vorm dan ook. Onveiligheid moet in eerste instantie voorkomen worden door sterke normen en waarden; en waar het niet voorkomen kan worden moet er hard worden aangepakt.
Een ideale samenleving is verbonden. Waar het collectief zich één voelt, met een gedeelde identiteit en gevoel van gemeenschap. Een samenleving die zich verenigd voelt onder de Nederlandse vlag. Dit is essentieel voor een sterke en solidaire samenleving met een gemeenschapsgevoel. Een verdeelde samenleving kan maar moeilijk vooruit en zal altijd bezig zijn met het oplossen van meningsverschillen en problemen.
Een ideale samenleving is vitaal. Waar we niet alleen gezond zijn (niet ziek), maar ook de vitaliteit hebben om te genieten van het leven. Voldoende beweging, goede voedselvoorziening, ontmoedigen van slechte gewoonten en goede zorg zijn eerste behoeften. Er moet een holistische visie op zorg bestaan waarin alle zorg-domeinen nauw samenwerken. Ook gespecialiseerde zorg moet vrij beschikbaar zijn. Altijd op zoek naar een balans tussen reguleren en innoveren.
Een ideale samenleving is vooruitstrevend. Altijd gedreven om te verbeteren en zoekend naar nieuwe/betere manieren om dingen te doen. Met een bloeiend academisch klimaat en een economie die innovatie stimuleert. Technologie kan het leven van de mens(heid) verrijken, maar moet de mens niet afhankelijk maken van technologie. We willen een balans vinden in onze relatie met technologie en technologische ontwikkelingen.
Een ideale samenleving is vredelievend. We moeten altijd streven naar vrede en stabiliteit voor Nederland en de wereld. Het liefst door onvrede en instabiliteit te voorkomen, anders door de internationale rechtsorde te verdedigen. We erkennen dat er altijd geopolitieke belangen en spanningen zijn die onvrede een mogelijkheid maken. We willen onszelf kunnen verdedigen en een waardevolle rol kunnen spelen in het verdedigen van de internationale rechtsorde.
Een ideale samenleving is welvarend. Een samenleving waar iedereen die werkt en financieel verantwoordelijk omgaat met zijn/haar inkomen, makkelijk rond kan komen. Met economische stabiliteit voor zowel individu als collectief. Economieën en financiën moeten in het belang werken van de samenleving. Belastingen zijn er om het leven beter te maken en mogen nooit zodanig drukken dat men nauwelijks meer kan leven.